Muzej ugljarstva u Senjskom Rudniku | Muzeji Srbije
- Maja Popović
- 2 min
- 18. novembar 2022.
- Vodič
Muzej ugljarstva, jedinstven u ovom delu Evrope, nalazi se u Senjskom Rudniku, mestu koje svedoči o značaju ugljarstva na ovom području. Autentični predmeti korišćeni u rudarstvu od perioda antike pa do danas, deo su postavke koja oslikava profesionalni, ali i privatni život rudara.
Senjski Rudnik, osnovan je 1853. godine i predstavlja najstariji aktivni rudnik mrkog uglja u Srbiji. Njegova istorija počinje pronalaskom uglja, a ovo malo rudarsko naselje smatra se začetnikom srpske industrijalizacije. Ugalj je prvenstveno korišćen za potrebe Topolivnice u Kragujevcu, jedne od prvih srpskih fabrika.
Muzej ugljarstva otvoren je 1980, a tri godine kasnije, proglašen je spomenikom kulture od velike važnosti za Republiku Srbiju, zajedno sa ostatkom rudničkog kompleksa. Njegov cilj je prikazivanje rudarsko–tehničkog i istorijskog razvoja Senjskog Rudnika, ali i drugih rudnika Srbije.
Kao deo muzejskog kompleksa moguće je posetiti četiri objekta - upravnu zgradu iznad Aleksandrovog potkopa, mašinsku radionicu, Muzej ugljarstva i izvozni toranj sa parnom mašinom. Takođe, u okviru kompleksa nalazi se park sa teškim mašinama i velikim predmetima korišćenim u rudarskim oknima Senjskog Rudnika.
Zgrada starog centralnog magacina prva je adaprtirana u muzej. Stalna postavka sačinjena je od zbirki antičkog i srednjovekovnog kopačkog alata, rudarskih lampi, mernih jamskih instrumenta, alata za rudarsko bušenje, maketa i modela, rudarskih mašina za otkopavanje uglja, uniformi i kostima, ordenja i medalja, buradi za vodu, rudarsko-geoloških karti, fotografija, arhivske građe, umetničkih dela i etnološke zbirke.
Najzanimljiviji eksponat je rudarski lift odnosno parna mašina za prevoz ljudi i materijala. Konstrusana je 1872 godine u fabrici Jozef Kereši u Gracu, u Austriji. Prvobitno je radila u rudniku Vrdnik, a 1922. godine je premešena u Senjski Rudnik, gde i danas radi. To je jedina parna mašina ovog tipa u Evropi koja je u funkciji i danas.
Mašinska radionica sagrađena je 1922. godine za potrebe rudnika, dok danas kao deo Muzeja, svaka njena prostorija predstavlja poseban segment života rudara. Možete se upoznati sa autentičnim izgledom domaćinstva, ali i društvenim životom rudara, a postavka koja se smatra najdirljivijom nosi naziv „Žene u rudnicima uglja nekad i sad“.
Muzej od početka aprila do kraja oktobra radi svakog dana. Od ponedeljka do četvrtka radno vreme je od 9 do 17 časova, a od petka do nedelje od 9 do 19. Od početka novembra do kraja marta, od ponedeljka do petka, muzej je otvoren od 7 do 15 časova, dok je vikendom poseta moguća uz prethodnu najavu na broj telefona 0693627560.
Cena ulaznice je 200 dinara za odrasle, a 150 za decu od 7 do 15 godina, dok je za mlađe ulaz besplatan.
Više informacija o Muzeju ugljarstva i aktuelnim izložbama možete pronaći na zvaničnoj internet stranici.