Muzej Stara livnica u Kragujevcu | Muzeji Srbije

Jedinstven u Srbiji i jedan od retkih u Evropi, muzej Stara livnica u Kragujevcu čuva zapise o najznačajnijim datumima srpske istorije.

Početak razvoja industrijske proizvodnje u Srbiji i domaće vojne industrije započinje oktobra 1853. godine kada su uspešno izliveni prvi topovi u kragujevačkoj Topolivnici.

Livnica je izgrađena po svim evropskim principima industrijske arhitekture i u tome se ogleda njena reprezentativnost. Pod zaštitu države stavljena je 1953. godine kao kulturno dobro od velikog značaja, a 1968. godine prestaje sa radom. Pet godina kasnije osnovan je fabrički muzej danas poznat kao Muzej Stara livnica.

Ovo je najstariji sačuvani deo vojne fabrike i prve Vojno-zanatlijske škole u Kneževini Srbiji. Zgrada predstavlja važan istorijski spomenik i ilustruje tehničko-tehnološki razvoj, ali i privredni, kulturno-obrazovni i društveni razvoj Kragujevca i cele Srbije.

Muzej Stara livnica pretrpeo je sva ratna razaranja i danas čuva uspomenu na vreme kada je prva parna mašina stigla u Kragujevac. U autentičnoj staroj hali Livnice izloženi su alati, mašine, stare fotografije i druga arhivska građa. Stalna postavka beleži istorijat kragujevačke vojne fabrike od njenog osnivanja 1853. godine do 1973. godine, ali prati i razvoj modernog naoružanja.

Izložbeni predmeti svrstani su u sedam zbirki, a fond Muzeja broji oko 5500 predmeta. Zbirke čine Oružje i oprema, Arhivska građa, Mašine i alati, Likovna dela, Fotografije, Ordenje i Pečati.

Stalnu postavku muzeja predstavljaju i brojni rariteti:

• originalna livnica u kojoj su se lili topovi;
• prvi top iz 1853. godine;
• „Kokinka“ M.1880 puška Mauzer - Milovanović;
• ručna bomba sistema Vasić M.1898;
• stare puške strane proizvodnje sistem Mini-Frankot-Petrović, M.1857, sa žigom Mihaila Cvejića;
• puška kremenjača sistem „roga”;
• stara fotografija iz 1889. godine na kojoj je prikazano električno osvetljenje u industrijskoj hali;
• trofejno oružje iz Prvog i Drugog svetskog rata;
• civilni proizvodi fabrike;
• proizvodi vojne opreme;
• programi Sedlarnice, Instrumentarnice, itd.

Proizvodni pogon vojne fabrike između dva svetska rata zauzima posebno mesto među izložbenim predmetima, kao i arhivski i foto materijal i faksimili važnih dokumenata. Pored artiljerijskog oružja i oruđa, kao i programa sportskog i lovačkog oružja (poluautomatski i automatski pištolji i revolveri, lovačke puške i karabini) posle Drugog svetskog rata, zbirka predmeta sadrži i primerke savremenog oružja.

Muzej Stara livnica poseduje izložbenu halu, biblioteku i sedam depoa. Prvobitno se zvao Muzej Zavoda Crvena Zvezda, a od 1994. godine dobija današnji naziv.

Ako vas put nanese u Kragujevac, predlažemo da posetite ovo zdanje koje predstavlja autentičan primer industrijske arhitekture i mesto gde su se izlivali prvi srpski topovi.

Muzej Stara livnica otvoren je za posetioce radnim danima od 8h do 15h, a ulaz je slobodan.