Belmužijada u Svrljigu | Turistički kalendar Srbije

Belmužijada je privredno-turistička manifestacija koja čuva od zaborava tradicionalno jelo jugoistočne Srbije - belmuž.

Održava se u Svrljigu, svake godine tokom prvog vikenda avgusta i okuplja uglavnom takmičare i publiku iz Srbije i Bugarske.

Trodnevna manifestacija, osim izbora za najbolji belmuž, obuhvata i sabor gajdaša, izbor za najlepšu pastirice, pastirski višeboj, izložbu proizvoda iz domaće radinosti, prezentaciju domaće svrljiške kuhinje, folklorne nastupe i koncerte poznatih imena folk muzike.

Belmužijada je nastala 2005. godine, sa idejom da od zaborava sačuva staro pastirsko jelo koje predstavlja svojevrstan specijalitet staroplaninskog kraja. Štaviše, ova manifestacija značajno je doprinela da se belmuž od 2012. nađe na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.

Belmuž se priprema od mladog ovčjeg sira i kukuruznog brašna, na tihoj vatri. Nekada se spremao uglavnom za doručak, pred odlazak u polje. Zbog svoje izuzetno visoke kaloričnosti, smatra se jelom dovoljnim za čitav dan. Domaćini iz ovih krajeva kažu da je za dobar belmuž neophodan što masniji sir, koji se pravi na obroncima Stare planine, ali i jaka ruka, koja će to dobro umešati.

Veruje se da je naziv nastao zbog njegove bele boje i činjenice da su ga najčešće jeli muškarci (muževi) pred odlazak na rad.

Najvažniji događaj u okviru ove manifestacije je svakako takmičenje u pravljenju belmuža, u čemu se poslednjih godina istakao višestruki i neprikosnoveni pobednik Goran Živić, iz sela Guševca kod Svrljiga. Osim pripreme ovog jela u domaćinstvu i na takmičenju, iskustvo je stekao i radeći u lokalnoj mlekari koja proizvodi ovaj specijalitet.

Svake godine učešće u ovom nadmetanju prijavi više desetina takmičara. Kako pobednika obično određuju nijanse, presudni faktori za najbolji belmuž su kvalitet sira (najbolji je od dvodnevnog sira), ali i odnos sira i brašna u ovoj smesi.

Kada je reč o ostaloj tradicionalnoj hrani, ovde se biraju i najbolje slane i slatke pite, slana peciva i kolači.

Pripremu belmuža često prati i zvuk gajdi – tradicionalnog duvačkog instrumenta koji se nekada svirao širom Evrope, dok je danas prisutan uglavnom u selima na Balkanu. Pravi se od drveta i jagnjeće kože i nekada je bio neraskidiv deo pastirske svakdnevice.

Neizostavni deo Belmužijade je i pastirski višeboj, sa nizom tradicionalnih igara koje zahtevaju fizičku snagu, spretnost i okretnost. Sastoji se od više disciplina, poput bacanja kamena sa ramena, trke u džakovima, skoka u dalj i drugih.

Od takmičenja nisu izuzete ni dame, pa se tokom trajanja manifestacije obično organizuje i nadmetanje za nalepšu pastiricu.

Ipak, najviše posetilaca privlače koncerti poznatih folk izvođača.

Organizator manifestacije koju poseti oko 70.000 ljudi je Centar za turizam, kulturu i sport Opštine Svrljig.

Ovogodišnje 17. po redu izdanje Belmužijade održaće se od 4. do 6. avgusta. Više informacija i detalja možete dobiti putem sredstava javnog informisanja ili na zvaničnom sajtu Belmužijade.