„La Dolce Vita“ u Jugoslovenskoj kinoteci - Retrospektiva filmova Federika Felinija

Sto godina od rođenja Federika Felinija, jednog od najvećih svetskih reditelja, biće obeleženo u Jugoslovenskoj kinoteci. Ciklus Felinijevih filmova počinje 13. januara njegovim prvim ostvarenjem „Svetlosti varijetea” i trajaće do 26. januara.

Felini, rođen 1920. godine u Riminiju, smatra se jednim od najvećih umetnika 20. veka. Njegova sposobnost da fantazije i snove prenese na veliko platno doveli su do toga da režira, sada već, kultne filmove poput „Osam i po“, „Roma“ i „Sladak život“. Felinijevo ime asocira na ekstravagantno i nadrealno. Malo je stvaralaca u istoriji filma koji su toliko uticali na njen tok, kao što je kralj filma, večiti dečak, jedinstveni Felini.

La Dolce Vita

Federiko Felini je većini sinonim za „italijanski film“, a njegovo remek-delo „Slatki život“ (La Dolce Vita) dobrim delom je razlog tome. Upravo s ovim filmom Felini snažno oblikuje glumca Marčela Mastrojanija, kojeg kasnije preuzimaju drugi režiserski velikani, kao predstavnika pasivne inteligencije nesposobne za suprotstavljanje svetu. Film, snimljen 1960. godine, koji je osvojio Oskara, donosi i niz drugih inovacija poput danas aktuelnog naziva paparazzo pa i same sintagme „slatki život” kojom se određuje današnje životarenje bogate omladine.

Felini je u filmu pokazao izuzetnu veštinu prikazivanjem kontrasta i kontradiktornosti tadašnje Italije koja se našla između prošlosti i moderne sadašnjosti, odnosno katoličanstva i promiskuiteta. Svakako, publici se najviše svidela antologijska scena u kojoj američka zvezda Sylvia (Anita Ekberg) hoda u poznatoj rimskoj fontani Trevi. Anitu su u to vreme zvali „led koji se topi”. Njena nordijska pojava zaludela je Italijane, a Felini je za nju govorio da je bila „poput mlade božice”. Marčelo Mastrojani bio je nešto suzdržaniji, rekavši da ga je „podsećala na vojnika”.

Iako su u Italiji film smatrali dugačkim, ne dovoljno smešnim i nemoralnim, te na premijeri u Milanu Felinija pljuvali i nazivali ateistom i komunistom, „Sladak život“ je bio hit van granica Italije, uključujući i Ameriku.

Posle 60 godina, od snimanja, „Sladak život“ je po cenama karata iz 2016. godine, svrstan među pet najprofitabilnijih stranih filmova svih vremena.

Federiko je režirao ukupno 20 filmova i gotovo u svim svojim filmovima sarađivao je sa kompozitorom Ninom Rota. Felinijev rediteljski debi bio je film „Svetlost varijetea“, nastao u saradnji sa rediteljem Albertom Latuadom, u kojem nastupa Đulijeta Masina, Felinijava supruga. Četiri godine kasnije, 1954. režira film „Ulica“ koji mu donosi prvog Oskara kao najbolje ostvarenje van granica Amerike. Federiko je dobio još tri Oskara, za filmove „Kabirijine noći“, „Osam i po“ i „Amaekord“. Oskar za životno delo mu je dodeljen 1993. godine.

Od 13. do 26. januara, u Jugoslovenskoj kinoteci, prikazivaće se 17 ostvarenja od kojih će mnoga biti reprizirana.