Istorijski muzej Srbije

Istorijski muzej Srbije je ustanova kompleksnog tipa koja na odgovoran i stručan način, kroz muzejske postavke, artikuliše i interpretira znanja o prošlosti Srbije i srpskog naroda, kao i ostalih naroda i kultura na teritoriji Srbije. Osnivanje Muzeja odvijalo se u nekoliko faza, a sam Muzej konačno je osnovan 1963. godine.

Istorijski muzej Srbije nadležan je za zaštitu umetničko-istorijskih dela od značaja za istoriju Srbije i to: oružje i vojnu opremu od kraja srednjeg veka, uniforme, zastave, medalje, ordenje, značke, trake, realije i memorijalne predmete vezane za značajne ličnosti i događaje, kao i karakteristične predmete upotrebne vrednosti kao što su karte, planovi i atlasi, pečati, plakati, leci, objave, fotografije i razglednice istorijske sadržine.

Na osnovu materijala od kojeg su predmeti izrađeni, uslova njihovog čuvanja, ali i radi lakšeg vođenja evidencije, eksponati u Muzeju podeljeni su u istorijske zbirke. Tako su tu: Likovna i Zbirka primenjene umetnosti, Arheološka, Numizmatička i Etnografska zbirka, Zbirka kopija fresaka i ikona, Zbirka arhivalija, Zbirka stare i retke knjige, kao i fondovi Milutinovića, Valtrovića, Đorđa Stanojevića i Jovana Ilkića. U poslednjih nekoliko godina stvorili su se uslovi za formiranje novih zbirki, kao posledica sagledavanja potrebe da se zbirkom Muzeja obuhvate događaji i ideje koji su značajno uticali na prošlost Srbije, a do sada su bili zanemareni.

Muzej se sastoji od nekoliko odeljenja: Istorijsko, Arheološko, Opšte odeljenje, Odeljenje materijalne zaštite kulturnih dobara, Odeljenje dokumentacije, Odeljenje za prezentaciju, Odeljenje stručne biblioteke i Odeljenje zajedničkih poslova. U sastavu Muzeja nalazi se i Konak kneza Miloša Obrenovića u Topčideru.

U toku svog dugogodišnjeg rada, Istorijski muzej Srbije organizovao je brojne reprezentativne izložbe, ne samo u Beogradu i drugim gradovima u zemlji, već i u Evropi i SAD. Neke od njih su: Dinastija Obrenovića - iz zaostavštine (1996), Prvi srpski ustanak i obnova srpske državnosti (2004), Ikona - srpska istorijska i duhovna slika (2011), Kad oružje utihne - zbirka oružja i vojne opreme (2012), Mihajlo Pupin - od fizičke do duhovne realnosti (2015). Pored toga, Muzej je ugostio brojne izložbe iz Rusije, Nemačke, Čehoslovačke, Rumunije, Bugarske i drugih zemalja.

Do 2003. godine Muzej je imao svoju stalnu publikaciju - Zbornik Istorijskog muzeja Srbije, čiji su prvi brojevi izašli u Muzeju Prvog srpskog ustanka. Povodom obeležavanja 50 godina rada Muzeja, 2013. godine objavljena je monografija o Muzeju. Za svoj rad, Muzej je dobio nekoliko visokih priznanja, kao što su Vukova nagrada 1997 i nagrada Muzejskog društva Srbije Mihailo Valtrović 2015, a 2013. godine odlikovan je Sretenjskim ordenom.