Stevan Aleksić | Poreklo naziva ulica

Stevan Aleksić (1876 - 1923), bio je jedan od najvećih srpskih slikara na prelazu 19. i 20. veka. Kvalitetom i značajem svojih radova stajao je rame uz rame sa najpoznatijim slikarima svog vremena, ali je živeći nekonvencionalno i povučeno, van gradskih i kulturnih dešavanja, ostao daleko od „velike scene“.

Izdanak srpske prečanske porodice, Stevan Aleksić rođen je i odrastao u Aradu, gradiću u rumunskom delu Banata, koji se u to vreme nalazio u granicama Austrougarske monarhije.

Kao potomak dve generacije slikara (i otac i deda su mu se bavili slikarstvom), Stevan Aleksić je svoj put izabrao još u ranoj mladosti, pa je nakon osnovnog i srednjeg obrazovanja stečenog u Aradu, poslat u Minhen na studije slikarstva. Izuzetan student, nagrađivan je više puta, ali je zbog očeve smrti bio primoran da prekine školovanje, te slikarsku akademiju nikada nije zvanično završio.

Vrativši se u zavičaj, Stevan Aleksić se trajno nastanio u Modošu, banatskom selu danas poznatijem kao Jaša Tomić, gde se oženio, sagradio kuću i slikarski atelje, pokrenuvši i školu za ikonopisanje i slikanje.

Značajan deo stvaralaštva Stevana Aleksića vezan je za religijske motive i crkvu. Uz nenadmašnog Uroša Predića, sa kojim je bio prijatelj, Stevan Aleksić je verovatno najznačajniji srpski ikonopisac.

Takođe, oslikao je na desetine crkava i manastira u Vojvodini, među kojima bi se mogli izdvojiti Crkva svetih apostola Petra i Pavla u Aradu, Almaška crkva u Novom Sadu, Preobraženjska crkva u Pančevu i ikonostas manastira Bešenovo.

Stevan Aleksić bio je predstavnik takozvane „minhenske škole“ čiji su elementi bili naročito uočljivi na njegovim portretima i autoportretima. Takođe, jedan je od prvih slikara simbolizma u srpskoj umetnosti. Jedan od najpoznatijih Aleksićevih portreta je portret Mihajla Pupina, a izuzetnu umetničku vrednost imaju i njegovi brojni autoportreti kroz koje se može hronološki pratiti umetnikova stilska, ali i lična evolucija.

Značajan trag Stevan Aleksić ostavio je i u žanr slikarstvu. Njegova predstava „Hristovog raspeća“ i monumentalne kompozicije „Spaljivanje moštiju Svetog Save“, „Uspenje Bogorodice“ i druge, spadaju u red najznačajnijih dela u ovoj sferi srpskog slikarstva.

Ipak, sticajem životnih, ali i istorijskih okolnosti, Stevan Aleksić je čitavog života delovao i stvarao na margini glavnih kulturnih dešavanja, bez mnogo kontakata sa Beogradom koji je i u to vreme bio centar kulturnog i umetničkog života Srba. Imajući tek jednu izložbu u Beogradu, njegov rad nije bio u dovoljnoj meri ni ispraćen, ni prepoznat, pa možda ni cenjen u prvim decenijama 20. veka.

„Pravda“ je stigla znatno kasnije pa se danas originalna dela Stevana Aleksića mogu videti u galerijama i muzejima širom Srbije, a najveća zbirka izložena je u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu i Muzeju Srema u Sremskoj Mitrovici.

Stevan Aleksić prerano je umro u svojoj 47. godini i sahranjen je u Modošu (Jaši Tomiću) u kome je i proveo najveći deo života.

U istom mestu, osnovana je škola sa njegovim imenom u čijem se dvorištu nalazi i slikareva bista. U ostatku zemlje, tek tri ulice simbolično nose ime Stevana Aleksića.