Stepa Stepanović | Poreklo naziva ulica

Stepan Stepanović (1856 – 1929) bio je srpski vojvoda, jedan od najslavnijih vojskovođa u obimnoj ratnoj istoriji Srbije, pobednik šest ratova i nosilac čak 27 domaćih i inostranih odlikovanja.

Rođen je i odrastao u Kumodražu, selu nadomak grada u ono vreme, a danas urbanom naselju na periferiji Beograda, gde je završio i prva tri razreda osnovne škole. Preostale razrede pohađao je u gimnaziji, tada smeštenoj u Kapetan-Mišinom zdanju, da bi u slobodno vreme radio kao sluga u imućnim beogradskim porodicama.

Bivajući osrednji đak, nakon završenih pet razreda gimnazije odustao je od daljeg školovanja u istoj i upisao se u Artiljerijsku školu. Nakon četiri godine iz nje izlazi sa činom kaplara, ni ne sluteći da će četiri decenije kasnije, spletom teških istorijskih okolnosti, dogurati do najvišeg čina u srpskoj vojsci i postati besmrtan u sećanjima budućih pokolenja.

Samo godinu dana nakon završetka školovanja, a postavši u međuvremenu narednikom, Stepa Stepanović uzima učešće u višegodišnjim srpsko-turskim ratovima (1876-1878) koji su okončani trijumfalno za Srbiju, oslobađanjem južnih delova zemlje i obnovom srpske nezavisnosti na Berlinskom kongresu 1878. godine.

Godine mira nakon uspostavljanja nezavisne Kneževine Srbije u kojima je, sada poručnik, Stepa usavršavao svoje teorijsko znanje na Vojnoj akademiji, prekinuo je neslavni srpsko-bugarski rat (1885) iz kog, iako poražen, Stepa izlazi sa činom kapetana.

I u kratkotrajnim mirnodopskim uslovima Stepa Stepanović je neprekidno gradio svoju vojničku karijeru, unapređivanjem strategijskog i taktičkog znanja, držeći predavanja i radeći pri ministarstvu vojnom. Majski prevrat (1903) dočekao je kao generalštabni pukovnik, ne priklanjajući se ni jednoj od sukobljenih strana, samim tim ostajući nekompromitovan.

Početak 20. veka je, osim dramatične smene vladajuće dinastije, doneo i seriju nemilih događaja za Srbiju, koji su njenu vojsku držali u konstantnoj pripravnosti. Počev od austrougarske aneksije Bosne i Hercegovine (1908) i potonja dva balkanska rata (1912-1913), preko sarajevskog atentata i početka Velikog rata (1914), do tragične albanske golgote (1915) i proboja solunskog fronta (1918) – divizijski đeneral Stepa Stepanović imao je ključnu ulogu u gotovo svim vojnim pitanjima i akcijama.

Ipak, prve savezničke pobede u Velikom ratu, na Ceru i Kolubari, kao i odlučujuće bitke na solunskom frontu četiri godine kasnije, odjeknule su najdalje. Vojvoda Stepa Stepanović je, komandujući svojom Drugom armijom, svrstan u red najvećih vojnih stratega i vojskovođa u istoriji svetskog ratovanja. Odlikovan je ordenjem za hrabrost Francuske, Engleske, Rusije, Italije, Grčke i Crne Gore.

Po završetku rata i ujedinjenju, vojvoda Stepa radio je kao komandant Druge armijske oblasti u Sarajevu, ali se zbog narušenog zdravlja ubrzo povukao iz vojne službe i nastanio u Čačku, gde je 1929. godine i preminuo. Četrdesettrogodišnja karijera ratovanja uzela je svoj danak, a veliki vojvoda sahranjen je na čačanskom groblju.

Osim mnogobrojnih spomenika i škola, ime vojvode Stepe Stepanovića danas nosi čak 159 ulica u naseljima širom Srbije, a njegova rodna i spomen-kuća proglašene su spomenicima kulture i nalaze se u Kumodražu i Čačku.