Novi Sad | Top 10 u gradovima Srbije

Trg Slobode

Nezaobilazna destinacija pri svakoj poseti srpskoj Atini je Trg Slobode - glavni gradski trg u Novom Sadu i svojevrstan simbol ovog grada. Svojom fizionomijom podseća na tipične srednjoevropske trgove nastale u periodu Austrougarskog carstva, čuvajući taj duh i do današnjih dana. Kroz istoriju je nekoliko puta menjao ime pa se pre ujedinjenja 1918. godine nazivao Trgom Franca Jozefa, a nakon Prvog svetskog rata Trgom Oslobođenja. Današnji naziv dobio je nakon Drugog svetskog rata. Trg Slobode nalazi se u centralnom gradskom jezgru i deo je pešačke zone Novog Sada. Tokom većeg dela godine na njemu vlada prava karnevalska atmosfera. Trg okružuju brojne značajne građevine poput čuvene novosadske katedrale, odnosno rimokatoličke crkve Imena Marijinog, zatim Gradske kuće, nekadašnjeg hotela Vojvodina i drugih, dok centralni deo Trga krasi monumentalna skulptura posvećena Svetozaru Miletiću.

Galerija Matice srpske

Matica srpska predstavlja najstariju kulturnu i obrazovnu instituciju u Srbiji. Osnovana je daleke 1847. godine u Pešti i od tada do danas predstavlja jedan od najznačajnijih muzeja na ovim prostorima. Preseljena je 1864. godine u Novi Sad, a 1958. godine useljena je u zgradu Produktne berze u kojoj se i danas nalazi. Galerija Matice srpske poseduje vrednu zbirku srpske umetnosti od 16. veka do danas. Nju čini više od 10 000 umetničkih dela među kojima se ističu dela Paje Jovanovića, Đure Jakšića, Save Šumanovića, Uroša Predića i mnogih drugih. Pored umetničkih dela, muzej se može pohvaliti i bogatom bibliotekom i obimnom arhivskom građom.

Muzej Vojvodine

Zavičajni muzej Vojvodine osnovan je 1947. godine. Nastao je izdvajanjem muzejskih predmeta iz Galerije Matice srpske. Poseduje veliku i vrednu zbirku predmeta koja se može podeliti u nekoliko kolekcija: arheološku, istorijsku, etnološku, botaničku, zoološku, geološko-paleontološku, umetničku i petrografsku. U stalnoj postavci muzeja nalazi se oko 6 000 predmeta koji predstavljaju period od pre 70 000 godina do danas. U okviru muzeja nalaze se i Etno park „Brvnara“ u Bačkom Jarku i Muzejski kompleks „Kulpin“ u istoimenom selu.

Kuća Mileve Marić Ajnštajn

Porodična kuća istaknute matematičarke i prve supruge Alberta Ajnštajna nalazi se u Kisačkoj ulici. Mileva Marić školovala se u Srbiji, Švajcarskoj i Nemačkoj. Studirala je matematiku i fiziku a tokom studija upoznala je Ajnštajna sa kojim je bila u braku punih šesnaest godina. Kuću Mileve Marić Ajnštajn projektovao je arhitekta Manojlo Petljanski, a podigao je Laslo Lehner. Kuća se danas nalazi pod zaštitom države kao spomenik kulture od velikog značaja.

Štrand (Plaža)

Omiljeno kupalište Novosađana nalazi se na Dunavu, nedaleko od mosta Slobode. Formirano je 1911. godine i u početku je bio podeljen na muški i ženski deo. Nakon Prvog Svetskog rata do Štranda je vozio tramvaj „Trčika“, a posećivali su ga brojni pisci, slikari, političari. Na sedam hektara oko štranda nalazi se više od 400 stabala drveća, a tokom leta plažu poseti i više od milion ljudi. Više od veka ova peščana plaža je kultno mesto Novog Sada i najlepši lokalitet uz reku koji se u ovom gradu može posetiti. Izuzetno lepo uređena, plaža Štrand je mesto koje tokom čitave godine privlači posetioce, šetače i uživaoce u jedinstvenom pogledu na veliku reku.

Kej žrtava racije

Kej žrtava racije je deo dunavskog keja na kojem su mađarske vlasti tokom Novosadske racije u Drugom svetskom ratu izvršile masovno streljanje žitelja Novog Sada i okolnih mesta u Južnoj Bačkoj. Racija je izvršena u dva dana, od 21. do 23. januara 1942. godine. U spomen na žrtve, na keju je 1971. podignut Spomenik žrtvama racije (Porodica). Spomenik je delo vajara Jovana Soldatovića, a 1992. godine isti umetnik postavio je još 78 bronzanih ploča. Na četiri ploče opisan je događaj a na preostalima su ispisana imena stradalih građana. Spomenik je zaštićen kao nepokretno kulturno dobro od velikog značaja.

Petrovaradinska tvrđava

Građena u periodu austrijske vladavine od 1692. do 1780. godine, na mestu gde je još tokom 3. i 4. veka postojalo keltsko utvrđenje, Petrovaradinska tvrđava je verovatno najveća atrakcija Novog Sada. Tokom prvog veka na njenom mestu postojalo je utvrđenje Cusum, a tokom Vizantije tvrđava Petricon. Građena je po sistemu Sebastijana Vobana poput brojnih drugih evropskih utvrđenja. Petrovaradinska tvrđava je najveća koja je građena Vobanovim sistemom, a to znači da je posedovala najbolje odbrambene karakteristike za to doba. Najpoznatiji objekat na tvrđavi jeste Kula sa takozvanim „Pijanim satom“ na kojoj velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute. Ostali poznati objekti na tvrđavi su: Kapija Leopolda I, Kapija Ludviga Badenskog, Oficirski paviljon, Duga kasarna, Zgrada Arsenal (Muzej grada Novog Sada) i mnogi drugi. Petrovaradinska tvrđava je mesto sa kog se pruža neopisivo lep pogled na Dunav i Novi Sad, odnosno jedna od najlepših i najuređenijih srednjovekovnih tvrđava u Srbiji. Tokom letnjih meseci, već više od 20 godina, na njoj se održava i jedan od najpopularnijih muzičkih festivala u svetu - EXIT.

Turističko naselje Ribarsko (Kameničko) ostrvo

Poput Štranda, samo sa zapadne strane mosta Slobode, nalazi se Ribarsko ostrvo. Predstavlja nekadašnju adu koja se vremenom spojila sa kopnom. Nekadašnja industrijska zona Novog Sada danas predstavlja turističko i vikend naselje koje čine brojne kolibe, restorani i privatni splavovi. Atraktivna lokacija uz sam Dunav koja pruža predivan pogled na Sremsku Kamenicu, mami veliki broj Novosađana da svoje vikende i proslave organizuju upravo u nekom od mnogobrojnih ugostiteljskih objekata na Ribarskom ostrvu.

Verski objekti

Kao najveći grad Vojvodine, sredine koja je tradicionalno multietnička i multikonfesionalna, Novi Sad poseduje izuzetno bogatu crkvenu arhitekturu. Najviše ima hrišćanskih (pravoslavnih, katoličkih, grkokatoličkih, protestantskih) objekata, ali u gradu postoji i sinagoga kao i mesdžid islamske verske zajednice. Među pravoslavnim verskim objektima izdvajaju se Saborna, Uspenska, Nikolajevska i Almaška crkva, a pored njih postoje i brojne crkve mlađeg datuma. Pored Saborne crkve nalazi se velelepni Vladičanski dvor u kome je sedište pravoslavne eparhije Bačke.

Među protestantskim verskim objektima izdvajaju se slovačka Evangelistička crkva, Reformatorska hrišćanska crkva kao i mnoge druge. Od katoličkih, već je spomenuta Župna crkva imena Marijinog - Katedrala na Trgu slobode, crkva Svetog Roka, crkva Svete Elizabete, Franjevački samostan Svetog Ivana Kapistrana. U samom centru grada, u Jevrejskoj ulici, nalazi se i momumentalno zdanje novosadske sinagoge.

Kamenički park

Na desnoj obali Dunava, nasuprot Štranda, nalazi se prelepi Kamenički park. Nastao je kao dvorski park oko dvorca Marcibanji-Karačonji koji je počet da se gradi krajem 18. veka. Ištvan Marcibanji koji je započeo gradnju bio je savetnik carice Marije Terezije. Početkom 19. veka dvorac je preuzela porodica Karačonji i u njihovom vlasništvu ostao je do Prvog svetskog rata. Park je izgrađen po uzoru na engleske parkove i u njemu je posađeno drveće iz svih delova sveta. Park je površine od 20 hektara, a preko dve trećine parka je pod šumom koju čini više od 88 vrsta listopadnog i zimzelenog drveća. U parku se nalazi i nekoliko skuptura, poput „Pet glava“ na Brežuljku ruža, „Ležeća devojka“, „Sfinga“ i druge. Park je pod zaštitom države kao spomenik prirode.