Dvorski kompleks na Dedinju | Muzeji Srbije

Kraljevski kompleks dvorova dinastije Karađorđević nalazi se na najvišem brežuljku beogradskog naselja Dedinje. Kompleks obuhvata Kraljevski dvor i Beli dvor, dvorsku crkvu posvećenu Svetom Apostolu Andreju Prvozvanom i druge prateće objekte.

Nekada su ovde živeli kralj Aleksandar I i kralj Petar II, a danas je ovo dom princa prestolonaslednika Aleksandra II Karađorđevića.

Dvorski kompleks se prostire na 134 hektara, okružen je parkom, a izgrađen je ličnim sredstvima kralja Aleksandra I. Slamnata kuća, bazeni i kuhinje, kao i kancelarija Maršalata dvora nalazi se u okviru ovog kompleksa.

Vila od belog kamena, odnosno Kraljevski dvor izgrađen je u srpsko-vizantijskom stilu. Izgradnja je trajala pola decenije, od 1924. do 1929. godine. Svečani hol krase kopije fresaka iz Sopoćana i Dečana, dok su Trpezarija i Zlatni salon opremljeni u renesansnom stilu, baš kao i Mala i Velika biblioteka.

U baroknom stilu ukrašen je Plavi salon. Dragoceni predmeti iz kraljevske zbirke ukrašavaju ove prostorije, pa se njihovim obilaskom mogu videti dragocene slike, škrinje i drugi vredni predmeti. U prizemlju se još nalazi i kraljev kabinet, a posebno mesto u Zlatnom salonu zauzima slika „Sveta porodica“, dok se u plavom salonu čuva slika „Venera i Adonis“.

U privatnim prostorijama na prvom spratu danas živi prestolonaslednik Aleksandar II sa porodicom.

Prostorije u suterenu raskošno su ukrašene poput dvorca u Kremlju, a osim Dvorane šapata, Malog salona i Dvorane za projekcije, ovde se nalazi i Dvorana Dušanove ženidbe čija tavanica je ukrašena po motivima ove narodne pesme.

Po želji kralja Aleksandra I zidana je rezidencija za njegove sinove, ali u Beli dvor se umesto njih, nakon ubistva kralja u Marseju, uselio knez Pavle sa porodicom, kao namesnik do punoletstva Petra II Karađorđevića.

Ovu klasicističku zgradu čine Veliki Svečani hol, Svečana trpezarija, Dvorska biblioteka i Mali i Veliki salon. U trpezariji se posebno izdvaja vitrina koju krasi porcelan iz Sevra, dok su Mali i Veliki salon opremljeni u stilu Luja XV. Dvorska biblioteka broji oko 35 000 knjiga, a u spratnom delu zgrade nalazi se galerija i pet velikih apartmana. Pomoćna biblioteka i stanovi posluge su u potkrovlju Belog dvora.

U Belom dvoru se mogu videti dela svetskih umetnika kao što je Nikola Pusen, Jan Brojgel, Fransoa Mije, a značajno mesto ima portret kralja Aleksandra I, delo Paje Jovanovića.

Nakon Drugog svetskog rata u Belom dvoru su se održavale brojne svečanosti, a ovde su dočekivane i strane delegacije.

Po narudžbini porodice Karađorđević, Ivan Meštrović je izvajao brojne skulpture. Među najpoznatijim su skulptura kralja Aleksandra I Karađorđevića, sfinga, Marko Kraljević, Miloš Obilić i druga dela u okviru dvorskog kompleksa.

Kraljevski kompleks na Dedinju predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju, a ujedno je i nemi svedok istorijskih i političkih događaja u našoj zemlji.

Za posetioce je otvoren od kraja aprila do početka oktobra i u pratnji turističkih vodiča moguće je zakazati obilazak dvorova.